20 thuật ngữ trong máy pha cà phê mà bạn cần biết
Máy pha cà phê chuyên nghiệp là thiết bị phức tạp, được thiết kế để tạo ra những ly espresso chuẩn với áp suất, nhiệt độ và thời gian chiết xuất chính xác. Để vận hành đúng cách, một barista chuyên nghiệp hoặc người đam mê cà phê cần hiểu rõ các bộ phận và thuật ngữ kỹ thuật liên quan đến máy pha. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quá trình pha chế mà còn đảm bảo tuổi thọ của thiết bị. Dưới đây là những thuật ngữ trong máy pha cà phê mà bạn cần nắm vững:
Các thuật ngữ liên quan đến bộ phận máy pha cà phê
Nồi hơi (Boiler)
Nồi hơi thuật ngữ trong máy pha cà phê được gọi là Boiler, đây là bộ phận quan trọng nhất trong máy pha cà phê, có nhiệm vụ đun nóng và duy trì nhiệt độ nước để pha chế espresso và đánh sữa.
Video về Thermoblock và Nồi hơi trong máy pha cà phê Espresso
Hiện nay, trên thị trường có các loại nồi hơi sau, bạn có thể tham khảo:
| Loại nồi hơi | Mô tả |
|---|---|
| Nồi hơi đơn (Single Boiler) | Chỉ có một nồi hơi dùng chung cho việc pha cà phê và đánh sữa, nhưng không thể thực hiện cả hai thao tác cùng lúc. |
| Nồi hơi kép (Dual Boiler): | Có hai nồi hơi riêng biệt, một để pha espresso, một để đánh sữa, giúp máy hoạt động hiệu quả hơn. |
| Nồi hơi trao đổi nhiệt (Heat Exchanger – HX): | Sử dụng một nồi hơi lớn để cung cấp nhiệt cho cả hai chức năng nhưng có cơ chế làm mát để đảm bảo nước pha espresso không quá nóng. |
Họng pha (Grouphead)
Họng pha là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với portafilter (tay pha cà phê) để dẫn nước nóng từ nồi hơi xuống và chiết xuất cà phê.
Chức năng chính của họng pha là dẫn nước từ máy xuống bột cà phê trong portafilter. Đảm bảo áp suất và nhiệt độ ổn định khi pha chế. Có các ron cao su hoặc gioăng để giữ chặt portafilter, tránh rò rỉ nước.
Cà phê tẩm bơ có pha máy được không? Có nên dùng cafe rang bơ
Đầu Group E-61
Đầu Group E-61 là biểu tượng của máy pha cà phê chuyên nghiệp. Đây là loại đầu group nổi tiếng và phổ biến nhất, xuất hiện trên nhiều dòng máy espresso chuyên nghiệp và bán chuyên. Thiết kế của đầu group E-61 giúp duy trì được nhiệt độ ổn định nhất.
Đầu Group Saturated
Đây là loại đầu group được thiết kế để kết nối trực tiếp với nồi hơi, giúp duy trì nhiệt độ cực kỳ ổn định. Ưu điểm của đầu Group Saturated sẽ giúp giữ nhiệt độ không bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài. Hạn chế tối đa sự dao động nhiệt khi pha espresso liên tục. Phù hợp với các dòng máy pha cà phê chuyên nghiệp, phục vụ cường độ cao.
Đầu Group Actively Heated
Đây là loại đầu group có bộ phận gia nhiệt riêng, giúp kiểm soát nhiệt độ độc lập mà không phụ thuộc vào nồi hơi. Mỗi đầu group có thể điều chỉnh nhiệt độ riêng biệt, phù hợp cho từng loại cà phê khác nhau. Không cần chờ đợi nồi hơi ổn định nhiệt, giúp pha chế nhanh hơn. Thường được trang bị trên các dòng máy pha cà phê cao cấp.
Thuật ngữ về thiết bị và quy trình pha cà phê
Tên tiếng anh các thành phần của máy pha cafe sẽ có phần khó hiểu, dưới đây là một số lưu ý giúp bạn ghi nhớ dễ dàng.
Tay cầm (Portafilter)
Tay cầm là bộ phận quan trọng trong máy pha cà phê, có nhiệm vụ giữ giỏ lọc và cố định bột cà phê trong suốt quá trình chiết xuất.
Các loại portafilter phổ biến:
- Portafilter có vòi (Spouted Portafilter): Có từ một đến hai vòi, giúp phân chia dòng chảy espresso ra ly một cách gọn gàng, giảm nguy cơ bắn cà phê.
- Portafilter không đáy (Bottomless Portafilter / Naked Portafilter): Không có vòi, giúp quan sát trực tiếp quá trình chiết xuất để kiểm tra kỹ thuật nén và sự đồng đều của bột cà phê.
Giỏ lọc (Filter Basket)
Giỏ lọc là bộ phận nằm trong tay cầm, có chức năng giữ bột cà phê và cho phép nước nóng thẩm thấu qua để chiết xuất espresso.
Các loại giỏ lọc:
- Giỏ lọc tiêu chuẩn: Dùng để pha espresso thông thường.
- Giỏ lọc áp suất (Pressurized Basket): Giúp tạo áp suất nhân tạo, hỗ trợ người mới làm quen với pha chế.
- Giỏ lọc không áp suất (Non-pressurized Basket): Yêu cầu kỹ thuật cao hơn nhưng mang lại chất lượng espresso tốt nhất.
Chén lọc có gờ và không có gờ (Ridged vs Ridgeless Baskets)
Thuật ngữ trong máy pha cà phê có chén lọc cờ gờ và không có gờ, với những đặc điểm khác nhau.
- Chén lọc có gờ (Ridged Basket): Có các đường gờ xung quanh, giúp giữ chặt giỏ lọc trong tay cầm, hạn chế bị rơi ra khi tháo portafilter.
- Chén lọc không gờ (Ridgeless Basket): Không có đường gờ, giúp nén bột cà phê đều hơn, tạo chiết xuất ổn định hơn.
Phân bổ đều bột cà phê (Distribution)
Sau khi xay, bột cà phê cần được phân bổ đồng đều trong giỏ lọc để đảm bảo nước thấm qua một cách cân bằng.
Các kỹ thuật phân bổ phổ biến:
- Stockfleth’s Method: Dùng ngón tay xoay tròn để dàn đều bột.
- Nâng và gõ nhẹ tay cầm: Để bột tự trải đều.
- Dùng dụng cụ WDT (Weiss Distribution Technique): Một cây kim nhỏ giúp phá vỡ các điểm vón cục, tạo bề mặt đồng nhất hơn.
Làm phẳng bề mặt – Grooming
Grooming là bước cuối cùng sau khi phân bổ, nhằm tạo mặt phẳng hoàn hảo cho quá trình nén cà phê.
Cách thực hiện:
- Sử dụng dụng cụ grooming hoặc tamper xoay nhẹ trên bề mặt bột cà phê để làm mịn.
- Đảm bảo lớp bột không bị nghiêng hoặc có lỗ hổng.
Sử dụng máy pha cà phê espresso đúng cách như thế nào? Cách pha ngon
Đồ nén – Tamper
Các loại tamper:
- Tamper phẳng: Tạo bề mặt nén đồng đều.
- Tamper lõm: Hỗ trợ phân bố áp lực tốt hơn.
- Tamper có lò xo: Giúp kiểm soát lực nén chuẩn xác.
Nén chặt – Tamping
Tamping là bước nén bột cà phê trong giỏ lọc để đảm bảo nước không chảy quá nhanh, giúp chiết xuất đậm đà hơn.
Kỹ thuật tamping đúng:
- Đặt tamper vuông góc với giỏ lọc.
- Dùng lực đều và dứt khoát để nén chặt.
- Kiểm tra bề mặt có bị nghiêng hay không.
Lực Đẩy / Lực Ép (Tamping Force / Tamping Pressure)
Lực nén tiêu chuẩn thường nằm trong khoảng 9-15 kg.
Tác động của lực nén:
- Lực quá nhẹ: Nước chảy qua quá nhanh, espresso nhạt.
- Lực quá mạnh: Nước khó xuyên qua, chiết xuất quá đậm.
Pre-infusion (12 characters)
Pre-infusion là thuật ngữ trong máy pha cà phê được nhiều người thắc mắc nhất, đây được hiểu là quá trình ngâm bột cà phê với một lượng nước nhỏ trước khi bắt đầu chiết xuất chính thức.
Lợi ích của pre-infusion:
- Giúp làm ẩm đều bột cà phê, giảm tình trạng channeling.
- Tăng cường sự ổn định của chiết xuất, tạo ra hương vị tròn trịa hơn.
Độ mịn của cafe được điều chỉnh sao cho phù hợp
Thời Gian Chiết Xuất (Extraction Time)
Thời gian lý tưởng để chiết xuất một ly espresso tiêu chuẩn dao động từ 25-30 giây.
Thời gian ảnh hưởng đến hương vị:
- Dưới 20 giây: Cà phê bị under-extracted (chưa chiết xuất đủ), có vị chua và nhạt.
- Trên 35 giây: Cà phê bị over-extracted (chiết xuất quá mức), đắng và khét.
Lượng Chiết Xuất (Extraction Yield)
Lượng chiết xuất là phần trăm chất rắn hòa tan từ bột cà phê vào nước, 18-22% là mức lý tưởng để tạo espresso có độ đậm đà, không bị quá nhạt hoặc quá gắt. Trong khoảng này, espresso sẽ có hương vị đậm đà, cân đối và hậu vị dễ chịu. Nếu tỷ lệ chiết xuất thấp hơn 18%, cà phê sẽ bị nhạt, chua gắt và thiếu chiều sâu. Ngược lại, nếu tỷ lệ chiết xuất vượt quá 22%, cà phê sẽ bị over-extracted (chiết xuất quá mức), khiến ly espresso có vị đắng gắt, chát và mất đi sự cân bằng.
Shot Espresso (Espresso Shot)
Shot espresso là phần cà phê nguyên chất được chiết xuất từ máy pha espresso bằng cách nén nước nóng dưới áp suất cao (thường là 9 bar) qua bột cà phê đã được xay mịn. Đây là nền tảng cho nhiều loại đồ uống cà phê khác như cappuccino, latte, americano… và cũng là thức uống thể hiện rõ nhất hương vị nguyên bản của hạt cà phê.
Một shot espresso chuẩn có lớp crema vàng nâu mịn màng trên bề mặt, tạo ra hương thơm đặc trưng và giữ lại các tinh chất dầu quan trọng, giúp cân bằng vị đắng, chua và ngọt trong ly cà phê.
Crema
Crema là lớp bọt mịn màu nâu vàng xuất hiện trên bề mặt espresso sau khi chiết xuất, được hình thành nhờ quá trình áp suất cao từ máy pha. Lớp crema này không chỉ là dấu hiệu nhận biết một ly espresso đạt chuẩn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và trải nghiệm thưởng thức cà phê.
Crema còn có tác dụng giữ lại lớp dầu tự nhiên và tinh chất cà phê, tạo ra sự cân bằng giữa vị đắng, chua, ngọt, đồng thời làm cho espresso có hậu vị kéo dài và phong phú hơn. Nhờ vào lớp crema, espresso không chỉ có hương vị đậm đà mà còn sở hữu kết cấu sánh mịn, mang đến cảm giác trọn vẹn khi thưởng thức.
Tại sao một Barista cần nắm rõ thuật ngữ trong máy pha cà phê?
Một barista chuyên nghiệp không chỉ cần kỹ năng pha chế mà còn phải hiểu rõ cách vận hành máy pha cà phê. Việc nắm vững các thuật ngữ trong máy pha cà phê không chỉ giúp barista làm việc hiệu quả hơn mà còn góp phần đảm bảo chất lượng đồ uống ổn định, mang lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.
Lưu ý về việc quan trọng của nắm rõ các thuật ngữ trong máy pha cà phê đối với một Barista
- Vận hành máy pha cà phê chính xác và hiệu quả: Máy pha cà phê có nhiều bộ phận và cơ chế hoạt động phức tạp. Nếu barista không hiểu rõ các thuật ngữ như nồi hơi (boiler), họng pha (grouphead), đầu group E-61, pre-infusion, rất dễ xảy ra sai sót trong quá trình pha chế.
- Dễ dàng khắc phục sự cố khi sử dụng máy: Trong quá trình vận hành, máy pha cà phê có thể gặp một số vấn đề như áp suất không ổn định, nước chảy yếu hoặc cà phê bị chiết xuất quá nhanh. Một barista hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy sẽ dễ dàng xác định nguyên nhân và khắc phục nhanh chóng.
- Cải thiện chất lượng pha chế và sáng tạo đồ uống: Một barista giỏi không chỉ pha cà phê theo công thức có sẵn mà còn có thể tinh chỉnh quá trình chiết xuất để tạo ra những ly espresso chuẩn vị hoặc thử nghiệm công thức mới.
- Giao tiếp hiệu quả với đồng nghiệp và khách hàng: Trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, barista thường xuyên phải trao đổi với đồng nghiệp, kỹ thuật viên và khách hàng về các vấn đề liên quan đến máy pha cà phê. Việc sử dụng đúng thuật ngữ giúp truyền đạt thông tin rõ ràng, tránh hiểu lầm và nâng cao hiệu suất làm việc.
Những thuật ngữ trong máy pha cà phê khá đơn giản, bạn chỉ cần lưu ý đã có thể nắm rõ các chức năng của một máy pha cafe chuyên nghiệp. Một số tên tiếng anh các thành phần của máy pha cafe sẽ được ghi chú rõ ràng, đây không phải là vấn đề quá phức tạp đối với một Barista chuyên nghiệp.
Gọi điện
Zalo
Facebook
Sửa Chữa
